UWAGA!
W dniach 5 i 6 grudnia 2024 r. zwiedzanie Muzeum z przewodnikiem będzie niestety niemożliwe. Tego dnia zapraszamy na bezpłatny spacer po terenie ekspozycji plenerowej z możliwością samodzielnego zwiedzania udostępnionych obiektów.
Przepraszamy za wszelkie niedogodności.
W geście solidarności z narodem ukraińskim,
zapraszamy wszystkie obywatelki i wszystkich obywateli Ukrainy do bezpłatnego zwiedzania
Muzeum – Kaszubskiego Parku Etnograficznego im. T. i I. Gulgowskich we Wdzydzach.
Для громадян України вхід до музею безкоштовний.
ZWIEDZANIE MUZEUM
REGULAMIN ZWIEDZANIA
Od maja do września muzeum można zwiedzać samodzielnie przy pomocy bezpłatnej ulotki z mapką i oznakowania terenu ekspozycji plenerowej. Zwiedzanie odbywa się wówczas zgodnie numeracją obiektów. W niektórych z nich czekają na Was przewodnicy i opiekunowie wystaw (od wtorku do niedzieli), pozostałe są udostępnione bezobsługowo.
Od października do kwietnia zapraszamy do zwiedzania wybranych obiektów z przewodnikiem, którego usługa jest wliczona w cenę biletu. Czas takiego zwiedzania to ok. 1,5 godz. Pozostałe obiekty można zwiedzać samodzielnie.
W październiku zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się od wtorku do niedzieli i rozpoczyna o każdej pełnej godzinie - 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 i 15:00.
Od listopada do marca zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się od poniedziałku do piątku (z wyjątkiem 28 listopada oraz 5 i 6 grudnia 2024 r.) i rozpoczyna o 10:00, 11:00, 12:00, 13:00 i 14:00.
W kwietniu zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się od wtorku do niedzieli i rozpoczyna o 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00 i 15:00.
DNI, W KTÓRYCH WSTĘP NA WYSTAWĘ STAŁĄ MUZEUM JEST BEZPŁATNY:
1) czwartki – z wyjątkiem 02.05.2024 r., 30.05.2024 r., 15.08.2024 r. i 26.12.2024 r.;
2) wtorek – 30.04.2024 r.;
3) wtorek – 28.05.2024 r.;
4) wtorek – 13.08.2024 r.;
5) piątek – 25.10.2024 r.;
6) wtorek – 24.12.2024 r.
Muzeum jest nieczynne 1 i 11 listopada, 25 i 26 grudnia, 1 i 6 stycznia.
Jesteśmy miejscem przyjaznym dla Waszych zwierzaków, zachęcamy Was do wzięcia ich na spacer po terenie muzeum. Pamiętajcie jednak, że jesteście za nie odpowiedzialni – dlatego nie spuszczajcie ich ze smyczy, nie pozostawiajcie bez opieki oraz sprzątajcie po nich. Prosimy, abyście nie wprowadzali pupili do budynków ekspozycyjnych – za wyjątkiem przejścia w karczmie z Rumi. Ograniczenie to nie dotyczy psów asystujących. W trosce o Waszych czworonogów przygotowaliśmy miski z wodą, które zostały rozmieszczone wzdłuż ścieżki zwiedzania. W przypadku wyrządzenia szkody przez czworonoga, odpowiedzialność spoczywa na właścicielu.
UL EDUKACYJNY
6 XII, 9:00 - 15:00
Tego dnia uczestnicy organizowanych przez nas szkoleń i warsztatów będą prezentować swoje umiejętnoci w zakresie obróbki, formowania i zdobienia papieru, tkanin i włókien rolinnych. Wstęp bezpłatny.
Wydarzenie organizowane jest w ramach zadania pt. "Innowacyjna edukacja kulturalna w Muzeum – Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach" dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego".
GwiÔzdka jidze przez Wdzydze
25 XI 2024 - 3.01.2025, 10:00 - 15:00
Podczas zwiedzania opowiemy Wam o adwentowych i bożonarodzeniowych zwyczajach, wróżbach oraz o kolędnikach zwanych „Gwiżdżami”.
Zapraszamy również na warsztaty:
× BOŻE NARODZENIE NA KASZUBACH
Dowiecie się kiedy na Pomorze trafiła choinka i jakie potrawy stawiano na świątecznym stole, a także wykonacie tradycyjne ozdoby, którymi dawniej dekorowano świąteczne drzewka w chałupach i dworach.
× MALARSTWO NA SZKLE
× TKACTWO
× WYRÓB KWIATÓW Z PAPIERU
UWAGA!
× Prosimy o wcześniejszą rezerwację terminu zwiedzania i udziału w warsztatach.
× Muzeum jest czynne od poniedziałku do piątku, od godz. 10:00 do 15:00.
Uratowane od nieistnienia - pomorskie pojazdy konne - kontynuacja
15 XI 2024, godz. 12:00
Dr Katarzyna Kulikowska
dyrektor Muzeum - Kaszubskiego Parku Etnograficznego
im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach
zaprasza na otwarcie wystawy
Uratowane od nieistnienia - pomorskie pojazdy konne - kontynuacja
piątek, 15 listopada 2024 r., godz. 12.00,
stodoła z Grabówka /zagroda z Pogódek nr 32/
Wystawa jest efektem projektu, którego celem jest konserwacja kolejnych sześciu pojazdów konnych pochodzących z terenu Pomorza, z końca XIX wieku i początku XX wieku, które dołączą do zespołu ośmiu już poddanych konserwacji. W latach 2021 – 2022 udało się, dzięki wsparciu finansowemu MKiDN, w ramach programu Wspieranie działań muzealnych, poddać konserwacji pojazdy wymagające interwencji ze względu na bardzo zły stan zachowania.
Całą kolekcję 23 pojazdów tworzy zespół składający się z sań, bryczek, powózek, wozów roboczych, breków transportowych, wozów mlecznych i innych pojazdów obecnych niegdyś na wsi pomorskiej.
Kolekcja powozów tworzona była przez wiele lat przez pierwszego dyrektora muzeum Benedykta Malinowskiego i dziś stanowi reprezentatywny materiał do celów badawczych i porównawczych. Pojazdy były kupowane w złym stanie techniczno-wizualnym. Wcześniej pojazdy nie były udostępniane publiczności muzealne ze względu na ich zły stan zachowania.
Jest to jedna z niewielu tak bogatych kolekcji w Muzeum i ze względów historyczno-artystycznych pojazdy są warte uratowania i zachowania - ponieważ są to pojazdy z lokalnych warsztatów powoźniczych.
W zbiorze pojazdów wytypowanych do konserwacji w latach 2023 - 2024 znajdują się: sanki spacerowe dwuosobowe, sanie spacerowe z dwoma kozłami, 3 bryczki pomorskie wyjazdowe dworskie oraz kocz czterokołowy wyjazdowy.
Wymienione powyżej pojazdy zostały wybrane z muzealnej kolekcji pomorskich pojazdów, jako kolejne, które zasługują na przywrócenie im pierwotnego piękna poprzez poddanie specjalistycznej konserwacji.
Pojazdy pochodzą z lokalnych warsztatów powoźniczych i noszą charakterystyczne cechy dla pomorskich warsztatów na przełomie XIX i XX wieku.
SPOT PROMUJĄCY WYSTAWĘ
Realizację zadania dofinansowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.
INNOWACYJNA EDUKACJA KULTURALNA
5 VIII - 31 XII 2024
Informujemy, że realizujemy zadanie pt. "Innowacyjna edukacja kulturalna w Muzeum – Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach" w ramach którego organizujemy serię interdyscyplinarnych szkoleń i warsztatów. Ich celem jest podniesienie kwalifikacji i zwiększenie kompetencji w zakresie realizacji działań animacyjnych, edukacyjnych i społecznych pracowników oraz osób współpracujących z naszym Muzeum. Szkolenia i warsztaty obejmują animację kulturową, pedagogikę dramy, sztukę narracji, różnorodne techniki plastyczne oraz sposoby udostępniania dziedzictwa osobom ze szczególnymi potrzebami. Zadanie zakończy się dwoma bezpłatnymi dniami otwartymi/imprezami plenerowymi – swoistymi „ulami edukacyjnymi”, w ramach których uczestnicy szkoleń i warsztatów zaprezentują dobre praktyki inkluzyjnej edukacji i animacji kulturowej.
Partnerem Muzeum przy realizacji projektu jest INNOCAMP PL – organizacja działająca w ramach sieci ASHOKA, specjalizująca się w projektach innowacji społecznej, zwłaszcza angażowania różnorodnych interesariuszy edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez działania artystyczne i estetyczne uczenie się.
Realizację zadania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
UL EDUKACYJNY
25 X, 9:00 - 16:00
Uczestnicy organizowanych przez nas szkoleń i warsztatów będą realizować dobre praktyki inkluzyjnej edukacji i animacji kulturowej dla grup. Tworzymy przestrzeń w zakresie innowacyjnego poznawania dziedzictwa kulturowego Kaszub, Kociewia i Borów Tucholskich. To podróż poprzez historię, ludowe opowieści i zabawę - w kilku wymiarach odbioru - wyobraźni, dźwięków, uważności na to, co wokół.
Wydarzenie organizowane jest w ramach zadania pt. "Innowacyjna edukacja kulturalna w Muzeum – Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach" dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego".
WEEKEND SENIORA Z KULTURĄ
5 i 6 X, 9:00 - 16:00
„Weekend seniora z kulturą” to szczególna inicjatywa, która od wielu lat umożliwia seniorom z całego kraju udział w wielu wartościowych wydarzeniach. Dzięki niej mają szansę aktywnie uczestniczyć w życiu kulturalnym instytucji kultury działających w ich najbliższej okolicy.
Z tej okazji nasze Muzeum przygotowało dla zwiedzających powyżej 60. roku życia specjalną zniżkę na wstęp i bezpłatne warsztaty rękodzieła ludowego.
SOBOTA
Chałupa ze Starej Huty (nr 28)
🖼️9:00 – 12:30 Malowanie na szkle
Warsztaty prezentujące historię, techniki wykonania oraz tematy i zdobnictwo kaszubskich szklanych obrazów.
🌹12:30 – 16:00 Papierowe kwiaty
Warsztaty wyrobu tradycyjnych lub współczesnych – artystycznych kwiatów z krepiny.
🧺11:00 – 15:00 Kaszubskie plecionki metodą spiralną z mistrzem tradycji - Czesławem Hincem
Pokazy wyplatania z korzenia sosny.
NIEDZIELA
Chałupa ze Starej Huty (nr 28)
🌹9:00 – 12:30 Papierowe kwiaty
Warsztaty wyrobu tradycyjnych lub współczesnych – artystycznych kwiatów z krepiny.
🖼️12:30 – 16:00 Malowanie na szkle
Warsztaty prezentujące historię, techniki wykonania oraz tematy i zdobnictwo kaszubskich szklanych obrazów.
Dla osób powyżej 60. roku życia oferujemy bilet specjalny w cenie 10 zł.
Z MOTYKĄ NA BULWY
14 i 15 IX, 9:00 - 16:00
„Bulwa to hopt” /kartofel jest podstawową sprawą/ - pisał na pocz. XX w. założyciel naszego muzeum Izydor Gulgowski.
Ziemniak (łac. Solanum tuberosum) zadomowił się w pomorskim krajobrazie i jadłospisie w XIX w. i szybko stał się oprócz zbóż, nabiału, ryb i niewielkiej ilości mięsa, głównym składnikiem pożywienia mieszkańców wsi. A że nastał właśnie czas „wykopków” przygotowaliśmy dla Was mnóstwo tematycznych atrakcji:
pokazy prac polowych - wykopki, orka i bronowanie zagonów
przy chałupie z Nowego Barkoczyna (nr 33)
gry, potrawy i zabawy przy ognisku
okolice chałupy z Nowego Barkoczyna (nr 33)
„Bulwë jak gãsé jaja” – kartoflane opowieści Teatru ZYMK
wyplatanie koszy z korzenia sosny
przy chałupie z Porąbu (nr 11)
pokaz pracy lokomobili parowej
tartak ze Staniszewa (nr 13)
„Pòjta le na grzëbë!” – spotkanie z mykologiem
chałupa ze Skorzewa (nr 17)
potrawy z ziemniaka i topinamburu
m.in. w szopie młyńskiej z Rolbika (nr 2), w chałupie z Klonówki (nr 37), przy ognisku
młócenie i „przewiewanie” zboża, międlenie i czesanie lnu
w zagrodzie z Nakli (nr 21)
„Opowieści Babci Iwonki”
dworek z Piechowic (nr 22)
Monopoly KASZËBË
chałupa ze Starej Huty (nr 28)
gręplowanie i przędzenie wełny
w zagrodzie z Pogódek (nr 32)
stoiska z rękodziełem, sztuką ludową i produktami pochodzenia naturalnego
EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA
7 IX, 9:00 - 16:00
Tego dnia podczas zwiedzania opowiemy Wam o pojazdach, które dawniej przemierzały pomorskie szlaki. Poznacie m.in. bryczki, łodzie, powozy, sanie, wozy robocze i wybrane przykłady rodzimej motoryzacji.
Szukajcie miejsc oznaczonych logo EDD!
Wstęp bezpłatny.
NARODOWE CZYTANIE
7 IX, 10:00 - 14:00
„Kordian" Juliusza Słowackiego w interpretacji młodego poety Filipa Grześkowiaka.
Występ odbędzie się w kościele z Bożegopola Wielkiego (nr 10).
Wstęp bezpłatny.
INNOWACYJNA EDUKACJA KULTURALNA
5 VIII - 31 XII 2024
Niedawno rozpoczęliśmy realizację zadania pt. "Innowacyjna edukacja kulturalna w Muzeum – Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach" w ramach którego organizujemy serię interdyscyplinarnych szkoleń i warsztatów. Ich celem jest podniesienie kwalifikacji i zwiększenie kompetencji w zakresie realizacji działań animacyjnych, edukacyjnych i społecznych pracowników oraz osób współpracujących z naszym Muzeum. Szkolenia i warsztaty obejmują animację kulturową, pedagogikę dramy, sztukę narracji, różnorodne techniki plastyczne oraz sposoby udostępniania dziedzictwa osobom ze szczególnymi potrzebami. Zadanie zakończy się dwoma bezpłatnymi dniami otwartymi/imprezami plenerowymi – swoistymi „ulami edukacyjnymi”, w ramach których uczestnicy szkoleń i warsztatów zaprezentują dobre praktyki inkluzyjnej edukacji i animacji kulturowej.
Partnerem Muzeum przy realizacji projektu jest INNOCAMP PL – organizacja działająca w ramach sieci ASHOKA, specjalizująca się w projektach innowacji społecznej, zwłaszcza angażowania różnorodnych interesariuszy edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez działania artystyczne i estetyczne uczenie się.
Realizację zadania dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
„ZÉLNÔ”
ŚWIĘTO MATKI BOSKIEJ ZIELNEJ
W tradycji ludowej obchodzona 15 sierpnia uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znana jest jako dzień Matki Boskiej Zielnej - patronki bujnej roślinności, plonów z pól, łąk, sadów i ogrodów.
W tym szczególnym dniu przygotowaliśmy dla Was mnóstwo atrakcji przybliżających zwyczaje związane z tym świętem i zakończeniem żniw:
🙏święcenie kwiatów, ziół, zbóż i warzyw podczas uroczystej mszy świętej w kościele ze Swornegaci (nr 18), godz. 8:00 (wstęp wolny)
🎭„Grabiliśmy całe żniwa, nie dostalim szklanki piwa”
spektakl dożynkowy w wykonaniu Teatru Zymk
początek o godz. 14:00 w kościele ze Swornegaci (nr 18),
kontynuacja przy zagrodzie z Pogódek (nr 32)
🐝pokaz dawnego bartnictwa i opowieści o pszczelarstwie
przy stodole ze Skorzewa (nr 17)
🪱medycyna naturalna i pokaz stawiania pijawek
spotkanie z hirudoterapeutą w chałupie ze Skorzewa (nr 17)
🧺wyplatanie ze słomy i korzenia sosny w zagrodzie z Trzebunia (nr 20)
🌾młócenie i „przewiewanie” zboża w zagrodzie z Nakli (nr 21)
🍀opowieści o symbolice roślin w praktykach magicznych i wytwarzanie kadzideł z ziół
spotkanie z zielarką w dworku z Piechowic (nr 22)
💐wicie wieńca dożynkowego, układanie krutek i bukietów z ziół
w chałupie ze Starej Huty (nr 28, karczma „Wygoda”)
⛪obrzędowy wystrój chałup i kościoła
kiermasz rękodzieła, sztuki ludowej i produktów pochodzenia naturalnego
🎲 Monopoly KASZËBË pod wiatą przy tartaku ze Staniszewa (nr 13)
📣Tego dnia wstęp do Muzeum jest płatny.
49. JARMARK WDZYDZKI
20 - 21 VII, 10:00 - 18:00
OTWARCIE ESTRADY
29 VI, 13:00
Zapraszamy na inaugurację nowej muzealnej estrady, na której wystąpią dla Was:
🪗
Kaszubskie Duo Artystyczne w programie "Kaszubskie love story w Europie"
Duet tworzą: Tomasz Fopke - baryton oraz gościnnie akordeonista Wojciech Złoch.
🎻Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca "KOŚCIERZYNA"
Zespół prezentuje kaszubski folklor, obrzędy, tradycje, język, taniec i muzykę. Od 50 lat tworzą go mieszkańcy miasta Kościerzyna i okolic.
⭐ Prowadzenie: Mateusz Bullmann
Koncerty odbędą się również z okazji 20-lecia członkostwa Polski w Unii Europejskie, 25-lecia samorządu województwa pomorskiego i 50-lecia Kaszubskiego Zespołu Pieśni i Tańca "KOŚCIERZYNA".
Zapowiada się prawdziwie jubileuszowa sobota!
KONFERENCJA Japonia – Niemcy – Polska
28 - 29 VI
Celem spotkania jest wspólny namysł i wymiana refleksji na temat kierunków, tendencji oraz stanu badań nad granicami i pograniczami w Japonii, Niemczech i Polsce. W perspektywie porównawczej uczestnicy – filolodzy/żki, antropolodzy/żki kultury, kulturoznawcy/czynie, pedagodzy/żki, historycy/czki i politolodzy/żki – przyjrzą się doświadczeniu granicy w Europie Środkowej Wschodniej a Wschodniej Azji, krajobrazom kulturowym pograniczy, tendencjom w obszarze muzealizacji pamięci pograniczy, jak i w literaturze dotyczącej obszarów kulturowego styku. Czytaj dalej 👉
Obrady odbędą się w Gdańsku i we Wdzydzach.
Zainteresowanych udziałem w obradach we Wdzydzach prosimy o kontakt z Działem Upowszechniania i Promocji promocja@muzeum-wdzydze.gda.pl
KASZUBSKI KOSMOS/KASZËBSCZI KOSMOS
23 VI, 16:00
Zapraszamy na niezwykły spektakl, który przybliża oryginalne elementy kaszubskiej duchowości, mitologii i obrzędowości oraz postać Józefa Chełmowskiego: artysty ludowego, rzeźbiarza, malarza, wynalazcy i filozofa z Brus; ze względu na szerokość swej aktywności i zainteresowań zwanego kaszubskim Leonardo. Ten wybitny artysta z pewnością nie ustępuje Nikiforowi i Teofilowi Ociepce, ale jest od nich mniej znany.
Przedstawienie rozpocznie się o godz. 16:00 przy zagrodzie z Czarnej Dąbrowy (nr 31).
Twórcy mają nadzieję, że dzięki spektaklowi zarówno twórczość Chełmowskiego, jak i niezwykle różnorodna oraz bogata kultura kaszubska trafią do większej i nowej grupy odbiorców. Służą temu także wszechstronne konsultacje społeczne przygotowujące do premiery.
Założeniem twórców było stworzenie komunikatywnego spektaklu, który będzie mógł być pokazywany wszędzie. Z jednej strony, nowoczesnego i atrakcyjnego w formie, z drugiej, dającego świadectwo nieprzeinaczonego dziedzictwa kulturowego, przez co stanie się, wraz z działaniami towarzyszącymi, niebanalną promocją oryginalnej duchowości rdzennej ludności Pomorza wspartej wysoką jakością artystyczną. Cechą szczególną projektu jest spotkanie w grupie realizatorów i wykonawców uznanych artystów współczesnych z artystami ludowymi i amatorami z Kaszub.
Projekt jest zwieńczeniem wieloletniej działalności Fundacji Pomysłodalnia na rzecz społeczności lokalnej, wykorzystuje doświadczenia ze współpracy z artystami profesjonalnymi i amatorami działającymi na terenie całej Kaszubszczyzny.
Koncept, scenariusz i reżyseria: Piotr Wyszomirski
Muzyka: Mariusz Noskowiak
Choreografia: Monika Leśko-Mikołajczyk
Kostiumy: Alicja Gruca
Maszyny teatralne: Robert Florczak
Sztandary, projekt plakatu, elementy scenografii: Karol Formela
Scenografia, selekcja kostiumów: Magdalena Olszewska
Słowa piosenek: Magdalena Olszewska
Aranżacja utworu „Wyleciała dusza z ciała”: Hanka Łubieńska
Aranżacja i wykonanie utworu „Woda szumi”: Zygmunt Brzeziński, Jadwiga Klińska, Janina Kobiela, Elwira Krzywańska, Krystyna Meyer, Małgorzata Pobłocka, Gabriela Roman, Henryka Szpica (śpiewacy chóru „Lutnia” z Luzina)
Wokaliza w utworze „Ścinanie kani”: Aleksandra Czapska-Kosior
Głos: Rafał Ostrowski, Janina Kobiela
Performerzy: Bogumiła Bęben, Wiktoria Białk, Karol Formela, Marek Hebel, Marcin Kryża, Marcin Krzywański, Monika Leśko-Mikołajczyk, Jan Lewalski, Zuzanna Ławicka, Jaśmina Miętkiewicz, Julia Ostaszewska, Monika Płomin, Artur Podsiedzik, Patryk Rybus, Zuzanna Rychlak, Marcel Rzepka, Maciej Słowik, Karolina Stojowska-Swedrzyńska, Paulina Strojna, Szatan Witkowsk, Krzysztof Wasilewski.
Produkcja muzyczna, mix, mastering: 96 Studio Mariusz Noskowiak
Tłumaczenie na j. kaszubski: Adóm Hébel
Nagrania w j. kaszubskim: Tadeusz Korthals
Konsultacje kaszubskie: Róman Drzéżdżón, Mateùsz Titës Meyer
Zdjęcia: Leszek Jerzy Pękalski
Kierownictwo produkcji: Magdalena Olszewska
Prapremiera: 17 września 2022 r.
Producent: Fundacja Pomysłodalnia
Współproducent: Filharmonia Kaszubska
Pokaz spektaklu we Wdzydzach finansuje: Nadbałtyckie Centrum Kultury
Partner: Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny
ŚWIĘTY JAN
23 VI, 10:00 - 18:00
W wigilię św. Jana przybliżymy dawne kaszubskie zwyczaje świętojańskie, obrzędy oraz zabawy ludowe. Zbierano wówczas zioła, wykazujące w noc świętojańską wyjątkowo silne działanie. Na mocy zyskiwały także demony oraz zlatujące się na sabaty czarownice. Aby ustrzec się przed ich wpływami, Kaszubi stosowali wiele środków ochronnych. Do najbardziej znanych należało przystrajanie liśćmi chałup i budynków gospodarczych, rysowanie na drzwiach znaku krzyża oraz rozpalanie beczek smolnych i ognisk. Poszukiwano także kwiatu paproci, którego znalezienie zapewniało szczęście i bogactwo.
W programie:
🌿poszukiwanie kwiatu paproci i „świętojańskiego ziela",
💐wicie wianków i układanie bukietów z polnych kwiatów i ziół
w chałupie ze Starej Huty (nr 28),
🎭spektakl KASZUBSKI KOSMOS/KASZËBSCZI KOSMOS
przy zagrodzie z Czarnej Dąbrowy (nr 31) o godz. 16:00.
Dla Janki i Jana wstęp wolny!
DNI DZIECKA
1 - 2 VI, 10:00 - 18:00
W tych szczególnych dniach w cenie biletu wstępu oferujemy, oprócz zwiedzania wystaw, atrakcyjny program:
„Muzeum do zabawy?”
Przez cały dzień będziecie mogli się dobrze bawić na niezwykłej wystawie dla dzieci (i nie tylko) gdzie wszystkimi zmysłami dotkniecie przeszłości, dowiecie się czym jest skansen i kto tworzy kolekcje muzealne, a także zaprojektujecie muzeum przyszłości.
Chałupa z Osieka nr 3.
Kaszëbsczé spòrtë
Zagracie w tradycyjne kaszubskie gry - „bùczkę” (świnkę) i „klóska” (klipę).
Przy chałupie z Porąbu nr 11.
Dawne zabawy i zabawki
Spróbujecie swoich sił w chodzeniu na szczudłach i w "korkach", nauczycie się toczyć obręcz, fajerkę i kulącz, zagracie w zbijaka szmacianym gałganem oraz poznacie dawne zabawki na biegunach, na kółkach, pływające i fruwające.
Zagroda z Trzebunia nr 20.
Papierowe kwiaty - warsztaty
Nauczymy Was wykonywania tradycyjnych kwiatów z krepiny, którymi dawniej ozdabiano wiejskie izby i przydrożne kapliczki.
Chałupa ze Starej Huty nr 28.
KREATORZY: TKANINA Z POMORZA
24 V - 29 VII
Nadbałtyckie Centrum Kultury Gdańsk - Ratusz Staromiejski
Kreatorzy: tkanina z Pomorza to interdyscyplinarny projekt, którego celem jest przybliżenie procesów kulturotwórczych związanych z narodzinami haftu kaszubskiego i pomorskich dywanów rybackich. Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach jest jednym z partnerów projektu.
Gdyby nie ona, kaszubski haft kolorowy prawdopodobnie nigdy by nie zaistniał. Dzięki aktywnej postawie Teodory Gulgowskiej - artystki, społeczniczki i współzałożycielka skansenu we Wdzydzach, która zaprojektowała wzory, wyszkoliła hafciarki i zajęła się dystrybucją ich prac - haft kaszubski we wszystkich swych odmianach jest dziś znakiem rozpoznawczym Kaszub i nieodłączną częścią tożsamości ich mieszkańców.
W czasie, kiedy hafciarstwo stało się już znaczącym źródłem dochodów Wdzydzanek, na niemieckie wybrzeże Bałtyku (Pomorze Przednie) przybywa Rudolf Stundl, austriacki twórca, projektant i gobeliniarz. Z powodu kilkuletniego zakazu połowu śledzia zagrożeni ubóstwem rybacy potrzebują nowych możliwości zarobku. Stundl uczy ich więc projektowania wzorów i wiązania dywanów, wykorzystując przy tym powszechną wśród nich umiejętność wyplatania sieci. Tworzą się nowe tradycje i nowe możliwości dla lokalnych społeczności.
Zainspirowani działalnością Gulgowskiej i Stundla ruszamy w podróż po pomorskim wzornictwie, by prześledzić procesy kształtowania się kultury regionu dawniej i współcześnie. Zapraszamy Was do świata haftu, tkanin, wzornictwa, kreatorów i Pomorza. To będzie podróż pełna wątków, splotów i wielobarwnych wzorów.
Na projekt składają się:
- WYSTAWA ETNOGRAFICZNA 24.05-29.07.2024
- TRÓJJĘZYCZNA PUBLIKACJA zawierające teksty naukowczyń, praktyczek i pasjonatek lokalnego dziedzictwa.
- BOGATY PROGRAM EDUKACYJNY 25-28.05.2024 i 15-16.06.2024
Będziemy przyglądać się unikatowym eksponatom, czerpać z tradycji i rozwijać rzemiosło - poznacie tajniki haftowania, wyplatania, tkania, szycia oraz przenoszenia wzorów na tkaniny.
Zanurzcie się z nami w świecie pomorskich tekstyliów!
NOC MUZEÓW
18 V, 20:00 - 24:00
Europejska Noc Muzeów to jedyna w swoim rodzaju okazja do zwiedzania wdzydzkiego muzeum po zmroku. Spacerując z przewodnikiem będziecie podglądać przez okna mieszkańców wsi przy pracy lub wieczerzy, zajrzycie m.in. do gospodarza, kołodzieja, wiejskiego nauczyciela i zarządcy folwarku. Odwiedzicie też wiejskie kino objazdowe i poznacie uroki wczasów pracowniczych w okresie PRL-u.
Podróżujący do i z Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie poznają sekretny przepis na ziemne jabłka Kunegundy Wybickiej.
Przewodnicy będą oprowadzać uczestników Nocy Muzeów w 20-osobowych grupach, co 15 minut, od godziny 20:00 do 23:30.
Tej nocy zwiedzicie również wystawy:
„ZORZE", która przybliża odbiorcom działalność muzeum jako instytucji badającej i dokumentującej wszelkie przejawy kaszubskiej kultury – od początków istnienia instytucji aż po czasy współczesne; zaprezentowane na niej eksponaty tworzą bogaty zbiór przedmiotów: zarówno tych, które uważano za kaszubskie na początku XX wieku, jak i tych, które mianem kaszubskich określa się obecnie.
„MUZEUM DO ZABAWY?", która w atrakcyjny, przystępny i nowoczesny sposób opowiada o historii powstania Kaszubskiego Parku Etnograficznego, umożliwia zrozumienie istoty powstawania kolekcji i pracy etnologów, antropologów oraz etnografów, a także sprawia, że dziecięca publiczność muzealna może czerpać wiedzę poprzez aktywną zabawę.
„POWRÓT DO LAT 70. W CHAŁUPIE Z GARCZA”, która odzwierciedla warunki życia ostatniego mieszkańca chałupy - Brunona Formelli. Wystawa skupia się na człowieku, jego codziennych sprawach i zainteresowaniach, przy czym nie mitologizuje życia na wsi, pokazuje je takim, jakie było, kładąc akcent na codzienną krzątaninę wokół domu.
Wstęp: 1 zł
MAJÓWKA
1 - 3 V, 10:00 - 18:00
W programie:
CZERWIONY MÔJICZK – ludowa komedia obrzędowa w wykonaniu Teatru ZYMK.
Początek o godz. 12:00 przy chałupie z Klonówki nr 37.
KASZËBSCZÉ SPÒRTË – gra w „bùczkę” i „klóska”, strzelanie z bata, wspinanie się na majowy słup, strojenie „Môjika” i kursy latania na miotle i ożogu. Od godz. 13:00 do 16:00 przy dworku z Piechowic nr 22.
Prelekcje w karczmie „Wygoda” (chałupa ze Starej Huty nr 28):
1 maja o godz. 14:00
„Czarownice, czy ofiary zawiści i niezrozumienia? Procesy o czary na Pomorzu”
Anna Koprowska-Głowacka – historyczka i regionalistka, nauczycielka, pisarka, poetka, publicystka. W swych badaniach zgłębia historie europejskich procesów o czary ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza, sekrety magii ludowej oraz podania i legendy.
2 maja o godz. 14:00
„Przysłowia, przekleństwa i zwyczaje - ślady dawnych wierzeń we współczesnym świecie”
Aleksandra Zuzanna Fijałkowska – archeolożka, kuratorka niedawno otwartej w Muzeum Miasta Gdyni wystawy czasowej "Odkryj w Gdyni nieoczywiste. Pradzieje.". Z zamiłowania popularyzatorka wiedzy o archeologii naszych terenów i dawnych wierzeniach. Prowadzi prelekcje, warsztaty i wycieczki. Autorka bloga archeo-opowiesci.pl.
3 maja o godz. 14:00
„Wiedźma na wojnie. Kobiece wątki w magii wojennej dawnych Słowian”
Kamil Kajkowski – doktor nauk humanistycznych w zakresie archeologii, kustosz dyplomowany w Muzeum Zachodniokaszubskim w Bytowie. Jego zainteresowania badawcze związane są z zagadnieniami dotyczącymi szeroko pojętej kultury duchowej wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny Zachodniej.
Pokaz pracy lokomobili parowej przy tartaku ze Staniszewa nr 13.
Wyplatanie koszy z korzenia sosny w zagrodzie z Trzebunia nr 20.
Wyrób mioteł w zagrodzie z Nakli nr 21.
„Co z tym haftem Teodoro?” – opowieści o Gulgowskich i hafcie w dworku z Piechowic nr 22.
Warsztaty malowania na szkle, tkania szmaciaka i wyrobu kwiatów z papieru
w chałupie ze Starej Huty nr 28.
Kiermasz rękodzieła i sztuki ludowej – od 1 do 5 maja.
Wszëtczégo bëlnégo na Jastrë!
Wiôlgô Noc nasta,
|
Wielkanoc nastała,
|
JASTRË - WIELKANOC NA KASZUBACH
25 III - 14 IV 2024
Święta Wielkanocne, zwane na Kaszubach „Jastrë", niosą ze sobą duży zespół obrzędów i zwyczajów związanych z nadejściem wiosny i budzącą się do życia przyrodą. W Muzeum nadejście wiosny inaugurujemy obrzędowym wystrojem chałup i dworów, w których prezentujemy sposoby barwienia jaj oraz pożywienie postne i świąteczne. W zabytkowym kościele w Wielką Sobotę odbędzie się święcenie palm i jadła, a w Niedzielę i Poniedziałek uroczysta msza święta.
GODZINY OTWARCIA:
W marcu - od poniedziałku do piątku, od 10:00 do 15:00;
31 marca - w Wielkanoc - nieczynne;
W kwietniu - od wtorku do niedzieli, od 9.00 do 16.00;
1 kwietnia - w Poniedziałek Wielkanocny - nieczynne.
MSZE ŚWIĘTE w kościele pw. św. Barbary:
24 marca - Niedziela Palmowa - godz. 8:00;
30 marca - święcenie pokarmów - godz. 12.00;
31 marca - w Wielkanoc - godz. 11.30;
1 kwietnia - w Poniedziałek Wielkanocny - godz. 8.00.
CHODZIMY TU PO DYNGUSIE
4 - 29 III 2024
Od 4 marca zabierzemy Was podczas zwiedzania w podróż do świata dawnych obrzędów i zwyczajów związanych z okresem Wielkiego Postu oraz przygotowaniami do Wielkiego Tygodnia.
Dodatkowo podczas warsztatów muzealnych "Wielkanoc na Kaszubach" poznacie dawne techniki farbowania jaj i własnoręcznie wykonacie tradycyjną kraszankę.
UWAGA!
⏰ Warsztaty i zwiedzanie z przewodnikiem odbywają się od poniedziałku do piątku o każdej pełnej godzinie - 10:00, 11:00, 12:00, 13:00 i 14:00.
☎️ Prosimy o rezerwowanie z wyprzedzeniem terminu zwiedzania oraz udziału w warsztatach - ilość miejsc ograniczona.
FERIE W MUZEUM
15 I - 23 II 2024
Czas na FERIE! Z tej okazji przygotowaliśmy dla Was mnóstwo atrakcji, które pozwolą Wam aktywnie i twórczo spędzić czas "w tak pięknych okolicznościach przyrody... I niepowtarzalnej" scenerii wdzydzkiego muzeum.
W programie:
👑"Od Trzech Króli po Ostatki"🍖
Podczas zwiedzania opowiemy Wam jak dawniej radzono sobie z mrozem, co jadano w Zapusty i nie tylko oraz czym zajmowano się podczas długich zimowych wieczorów.
👉 Warsztaty muzealne:
🧐 gôdómë pò kaszëbskù
🎼 kaszubskie instrumenty obrzędowe
🎨 malarstwo na szkle
🪡 tkactwo
🌷 wyrób kwiatów z papieru.
🎥 Projekcje filmów edukacyjnych:
🧙 adaptacje kaszubskich i kociewskich bajek
🎬 fabularyzowane filmy dokumentalne
🎲 Regionalne gry planszowe
WSZËTCZÉGÒ BELNÉGÒ NA GÒDË!
Gòdowi czas jesz rôz przënëkôł, |
Czas Bożego Narodzenia znów nastał, |
KONSERWACJA ZABYTKOWYCH POJAZDÓW - I etap
Z radością informujemy, że I etap konserwacji pojazdów konnych, dofinansowany przez MKiDN, w ramach programu Wspieranie działań muzealnych, został zakończony. Trzy pojazdy, które poddane zostały konserwacji w tym roku dołączą do zespołu 8. poddanych konserwacji w latach ubiegłych, również dzięki finansowemu wsparciu MKiDN.
Kolekcja powozów tworzona była przez wiele lat przez pierwszego dyrektora muzeum śp. Benedykta Malinowskiego i dziś stanowi reprezentatywny materiał do celów badawczych i porównawczych. Jest to jedyna tak bogata kolekcja na Pomorzu i ze względów historyczno-artystycznych pojazdy są warte uratowania i zachowania.
W tym roku z konserwacji wróciły sanie spacerowe dwuosobowe, sanie z dwoma kozłami i bryczka wasągowa. Wszystkie pojazdy pochodzą z lokalnych warsztatów powoźniczych z XIX i XX wieku.
 |
 |
|
 |
 |
 |
Realizację zadania dofinansowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.
STRÓJ KASZUBSKI
18 XII 2023
Jeszcze w tym roku ukaże się nowa muzealna publikacja autorstwa Kamili Dombrowskiej. Przedmiotem badań autorki jest strój kaszubski definiowany jako szczególny rodzaj odzieży, który w powszechnym przekonaniu reprezentuje kulturę kaszubską i jest noszony przez jej przedstawicieli oraz inne osoby z nią związane w sytuacjach niecodziennych. Strój ten powstał w I połowie XX wieku, a autorką jego pierwowzoru była prawdopodobnie Franciszka Majkowska. Chociaż współcześnie służy on wyrażaniu tożsamości etnicznej lub narodowej jego użytkowników, należy podkreślić, że został stworzony na potrzeby występów tanecznych, śpiewaczych i teatralnych zespołów regionalnych prezentujących kulturę kaszubską.
Kamila Dombrowska
STRÓJ KASZUBSKI
GENEZA - PRZEOBRAŻENIA - WSPÓŁCZESNOŚĆ
Wydawnictwo ukaże się też w wersji książkowej.
Wydanie publikacji dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.
GÒDË - BOŻE NARODZENIE NA KASZUBACH
13 XII 2023 - 1 II 2024
Od 13 grudnia do 1 lutego 2024 r. zapraszamy Was do obejrzenia tradycyjnych przygotowań świątecznych w gburskich chałupach i szlacheckim dworze. W zabytkowych wnętrzach odtworzyliśmy m.in. przygotowanie ozdób choinkowych i strojenie drzewka, pieczenie pierników i „orzechów” z marchwi oraz wieczerzę wigilijną.
Nabożeństwa w kościele ze Swornegaci w okresie świąteczno-noworocznym (wstęp bezpłatny):
24 grudnia - 8:00
25 grudnia - 11:30
31 grudnia - 8:00
1 stycznia - 11:30
6 stycznia - 8:00
ODPUST ŚWIĘTEJ BARBARY
4 XII 2023, 12:00
Zapraszamy do kościoła pw. św. Barbary przeniesionego do muzeum ze wsi Swornegacie na uroczystą sumę odpustową z okazji święta jego patronki. Mszy przewodniczyć będzie O. Dominik Byblewski OSPPE.
Wstęp bezpłatny.
GWIÔZDKA JIDZE PRZEZ WDZYDZE
27 XI 2023 - 5 I 2024
Od 27 listopada do 5 stycznia 2024 r. w trakcie zwiedzania wysłuchacie opowieści o kaszubskich kolędnikach oraz poznacie dawne adwentowe i bożonarodzeniowe zwyczaje i wróżby.
Między adwentem, a świętem Trzech Króli, prastarym zwyczajem po wsiach wędrowali zamaskowani przebierańcy zwani m.in. DZIADAMI, GWIAZDKAMI, GWIAZDORAMI, GWIZDAMI, GWIŻDŻAMI, MIKOŁAJAMI, PANESZKAMI. Tak pisał o nich w 1911 r. Izydor Gulgowski: „Przebierają się za niedźwiedzie, wielbłądy, kozły, bociany, kominiarzy, gwiazdorów, ciągną od domu do domu i urządzają różnego rodzaju żarty. Dzieci muszą odmówić modlitwy. Kto zna swoją lekcję, zostanie pochwalony i dostanie orzechy i jabłka. Wałkonie dostają rózgą."
Zwiedzanie z przewodnikiem odbywa się od poniedziałku do piątku o każdej pełnej godzinie - 10:00, 11:00, 12:00, 13:00 i 14:00.
OTWARCIE CHAŁUPY Z GARCZA
Mieczysław Struk
Marszałek Województwa Pomorskiego
oraz
dr Katarzyna Kulikowska
dyrektor Muzeum – Kaszubskiego Parku Etnograficznego
im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach
zapraszają na otwarcie
CHAŁUPY Z GARCZA
czwartek, 19 października 2023 r., godz. 13:00
Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach
KONSERWACJA ZABYTKOWYCH POJAZDÓW
Miło nam poinformować Państwa, że nasze Muzeum po raz kolejny zdobyło dofinansowanie na konserwację kolekcji pojazdów z naszych zbiorów. Tym razem celem zadania jest konserwacja 6 pojazdów konnych pochodzących z terenu Pomorza, końca XIX wieku do początku XX wieku.
Dnia 11.08.2023 została podpisana umowa nr 03194/23/FPK/NIMOZ dotycząca dofinansowania zadań w ramach Programu Rządowego "Wspieranie działań muzealnych" ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury. Dofinansowanie wyniesie w 2023 r.- 38880 zł, w 2024 r. - 42300 zł, łączne dofinansowanie to 81180 zł, a całkowity koszt konserwacji wyniesie - 114870 zł.
W minionych latach poddano konserwacji 8 pojazdów konnych. Całą kolekcję 23 pojazdów tworzy zespół składający się z sań, bryczek, powózek, wozów roboczych, breków transportowych, wozów mlecznych i innych pojazdów obecnych niegdyś na wsi pomorskiej.
Wybrane tym razem pojazdy były w złym stanie zachowania, wymagających proszącym wręcz o jak najszybszą interwencję konserwatorską. Wytypowane obiekty są niezwykle cennym przykładem pomorskiego kunsztu powoźniczego, niejednokrotnie ukazując odmienność w stosunku do innych regionów. W zbiorze 6 pojazdów znajdują się: sanie spacerowe dwuosobowe, sanie spacerowe z dwoma kozłami, 3. bryczki pomorskie wyjazdowe dworskie, kocz czterokołowy wyjazdowy.
 |
 |
|
 |
Wymienione powyżej pojazdy zostały wybrane z muzealnej kolekcji pomorskich pojazdów jako kolejne, które zasługują na przywrócenie im pierwotnego piękna poprzez poddanie specjalistycznej konserwacji. Pojazdy pochodzą z lokalnych warsztatów powoźniczych i noszą charakterystyczne cechy obecne w pomorskich warsztatach na przełomie XIX i XX wieku.
Dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa kultury i Dziedzictwa Narodowego nasze muzeum poszerzy swoją ekspozycję muzealną o cenną i ciekawą kolekcję. Ważnym aspektem tego programu jest również dobór odpowiedniego konserwatora oraz nadzór całego zespołu konserwatorskiego na właściwym przebiegiem prac, który wydobędzie dawne piękno tych bezcennych eksponatów, bez nieporządnych prób zbytniego „upiększania” czy nadmiernego odnawiania. Dla Muzeum istotne jest aby pojazady powrócić do dawnej świetności przy jednoczesnym ukazaniu kunsztu ale też upodobań dekoratorskich dawnych mieszkańców Pomorza. I cały czas będziemy się chwalić, że jest to zbiór piękny, jednolity, ściśle regionalny i co najważniejsze, jedyny tak reprezentatywny i różnorodny na Pomorzu.
Realizację zadania dofinansowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszy Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.
KATALOG "WDZYDZKIEGO HAFTU KOLOTOWEGO"
